مروری بر حذف صفر از پول ملی
این روزها حذف صفر از پول ملی به یکی از بحث انگیزترین موضوعات اقتصادی کشور تبدیل شده است .
ارزش پولی هر کشور و قدرت اقتصادی آن سالیان درازی به ذخایر طلا و جواهرات بستگی داشت ولی در عصر معاصر طلا جایگاه خود را به عنوان پشتوانه پول از دست داد و امروزه تولید پشتوانه پول و قدرت اقتصادی کشورها می باشد ، هرچند عوامل دیگری در ارزش پول هر کشور تاثیر گذار است ولی تولید نقش اساسی دارد .
پول نه تنها واسطه مبادلات اقتصادی است بلکه بر هویت ملی شهروندان و اقتدار ملی دولت نیز تاثیر می گذارد ، مثلاٌ یک دلار آمریکا 20 هزار ریال ایران ارزش دارد و این جنبه روانی و احساس تحقیر را می آورد و به نظر اکثر اقتصاد دانان حذف صفر از پول ملی بیشتر جنبه کاملا روانی دارد .
چیزی که آشکار است این است که حذف صفر جنبه روانی دارد و باید از این جنبه روانی که به وجود می آید در کنار دیگر سیاستهای انقباضی پولی تورم را کنترل کرد . حذف صفر به تنهایی کاری از پیش نمی برد و در مدت کوتاهی صفرها با قدرت بیشتری باز می گردند .
تا کنون کشورهای زیادی این امر را انجام داده اند مثلا :
- ترکیه ( با تجربه ای موفق ) ترکیه بهترین ملاک و به گزین برای ایران است ، تجربه ترکیه حاکی است حذف چند صفر از پول ملی آنها در کنار اعمال سیاستهای ضد تورمی توانست در مقام نوش دارویی برای درمان تورم ایفای نقش کند .
- زیمباوه ( یک شکست کامل )
- هلند ( تجربه توسعه یافته ) هلند با استفاده از سیاستهای پولی انقباضی شدید و حذف چهاار صفر از پول خود نمونه ای برجسته از جوابگو بودن حذف صفر از پول است
- برزیل ( رکوردار حذف صفر )
- و …
مزایای حذف صفر از پول :
- کاهش حجم اسکناس و عملیات بانکی – مثلا اگر شخصی 500000 حقوق بگیرد با حذف چهار صفر 50 خواهد گرفت و به تعداد کمتری اسکناس نیاز دارد اما اکنون با اسکناسهای 1000، 2000 و 5000 احتیاج به برگهای بیشتری دارد .
- کاهش هزینه چاپ و امحاء اسکناس در کشور – هر ساله هزینه زیادی معادل 150 میلیارد تومان برای چاپ اسکناس هزینه می شود ، همچنین با حجم بالای مبادلات اسکناسها با سرعت بیشتری فرسوده شده << غلامرضا مصباحی مقدم عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص امحاء اسکناسهای فرسوده گفته : مدرنترین دستگاه های خرد کننده اسکناسها را از آلمان آوردیم اما از پس معدوم کردن اسکناسهای فرسوده بر نیامده و همچنان انبارهای زیادی صرف نگهداری آنها میشود ( هزینه انبار ) >>
- سادگی مبادلات و ترازنامه های مالی – باعث ساده شدن و درک پذیر بودن ترازنامه های مالی و از محاسبات پیچیده و سردرگمی جلوگیری می کند .
- تقویت پول ملی و ارزش اسمی آن در مقایسه با سایر ارزها – تبادل پولی با سایر کشورها را آسان می کند و تقویت جایگاه پول را در حوزه بین المللی باعث می شود .
- اثر روانی مثبت – افزایش اعتماد مردم به پول ملی از یک سو و بی میلی به ارزهای خارجی مانع نفوذ ارزهای خارجی در اقتصاد کشور میشود .
- از دیگر فواید میشود به کاهش آلودگی میکروبی در جامعه ، تسهیل و کاهش استهلاک فعالیت دستگاه های خودپرداز ، صرفه جویی در وقت و هزینه ها ، اشغال فضای کمتر آمار و اطلاعات مالی در حافظه های کامپیوتر ، نقل و انتقال آسانتر پول ، کاهش اثر روانی تورم و … اشاره کنیم .
معایب حذف صفر از پول :
- تحمیل هزینه چاپ اسکناس و ضرب مسکوکات جدید
- اختلال در قیمت گذاری کالاها در کوتاه مدت
- سردرگمی مردم در کوتاه مدت و تطبیق وضعیت جدید
- احتمال فرار سرمایه از کشور به علت نابسامانی بازار پول
- بی ربط بودن تعداد صفرهای اسکناس با ارزشگذاری پول ملی
- عدم تغییر در فرایند اقتصادی
- فاقد ارزش شدن و گم شدن برخی اسکناسها و سکه های ریز در دست مردم در مبادلات روزمره
- عدم همراهی مردم با طرح
- کاهش صادرات به علت افزایش ارزش پول ملی ( نکته : چین ارزش پول خود را پایینتر از قیمت واقعی نگه داشته که صادرات را افزایش دهد و از آن حمایت کند )
- صف و معطلی مردم برای تعویض پولها
- چاپ پولهای تقلبی به خاطر عدم اطلاع مردم در فاصله زمانی جابجایی پول
- دشواری جریانات معاملاتی در بین اقشار مردم نیز یکی دیگر از مشکلات است به عنوان مثال سالمندان در تبدیل این جریانات اشتباهات زیادی مرتکب میشوند .
این مقایسه دید کلی نسبت به حذف صفر بود اما در این جا تاثیر حذف صفر را از منظر حسابذاری بیان میکنیم :
دیر یا زود شاهد حذف صفر از پول ملی خواهیم بود پس حسابداران باید آماده مقابله با پیامدهای این حذف بر دفترداری ، حسابداری ، گزارشگری ، حسابرسی و سایر خدمات خود باشیم . در یک تحلیل ساده حذف صفر از پول ملی بیشتر به نفع حسابداری است تا به ضرر آن .
مزایا حذف صفر در حسابداری :
- دفترداری آسان و کارا
- ترجمه صورتهای مالی به پولهای دیگر و به پول ملی با قابلیت مقایسه بیشتر
- اعمال کنترل آسانتر بر تراکنشهای مالی
- صندوق داری و نقل و انتقال آسان پول
- گزارشگری آسانتر
- کاهش اشتباهات دفترداری
- حسابرسی آسانتر
- برنامه ریزی کاراتر
- رفع نیاز به حسابداری تورمی
معایب حذف صفر در حسابداری :
- افزایش تقلب ها به ویژه تقلب اعداد گرد شده
- باز نویسی و باز ویرایش نرم افزارهای حسابداری
- باز ارایه صورتهای مالی مقایسه پذیر با واحد پولی جدید
- بازنگری در سطوح اهمیت
- تصفیه بدهی و وصول مطالبات با پول جدید
- تغییر ارزش به پول جدید
- وارد کردن اعشار به اعداد حسابداری
